Προς: Αρχηγούς Κομμάτων
κ. Αβέρωφ Νεοφύτου
κ. Στέφανο Στεφάνου
κ. Χαράλαμπο Θεοπέμπτου
Προς Υποψηφίους Προέδρους
κ. Ανδρέα Μαυρογιάννη
κ. Αχιλλέα Δημητριάδη
κ. Κωνσταντίνο Χριστοφίδη
Κ. Χριστόδουλο Πρωτοπαπά
Αγαπητοί φίλοι,
Έχοντας διανύσει ήδη μία μακρά προεκλογική περίοδο και εισερχόμενοι στο τελευταίο κρίσιμο και καθοριστικό στάδιό της , αισθάνομαι έντονα την ανάγκη να μοιραστώ κάποιες σκέψεις μου μαζί σας, αλλά, κυρίως, να σας μεταφέρω τη μεγάλη αγωνία που με διακατέχει, για την έκβαση των προσεχών Προεδρικών Εκλογών. Όσα ακολουθούν δεν είναι τόσο οι απόψεις ενός υποψήφιου όσο η έλλογη ανησυχία ενός ενεργού πολίτη.
Κατ΄ αρχάς, θεωρώ ότι όλοι συμφωνούμε ότι οι Προεδρικές Εκλογές του Φεβρουαρίου 2023, είναι ίσως οι κρισιμότερες και καθοριστικότερες στην ιστορία του τόπου μας. Από το αποτέλεσμά τους θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό το παρόν και το μέλλον της Κύπρου και του λαού μας.
Οι προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας είναι τεράστιες:
Το Κυπριακό εδώ και 4-5 χρόνια βρίσκεται σε πλήρη τελμάτωση και ο κίνδυνος διαιώνισης του σημερινού στάτους κβο στην Κύπρο ή ακόμα και της οριστικής διχοτόμησης είναι κάτι περισσότερο από ορατός. Σε δύο χρόνια από σήμερα θα έχει συμπληρωθεί μισός αιώνας μετά την εισβολή και κατοχή! Όσοι και όσες γεννήθηκαν το 1974 είναι πλέον μεσήλικες! Ο χρόνος είναι αμείλικτο μέγεθος στην πολιτική. Εν προκειμένω, σαφέστατα δεν μας ευνοεί. Έχουμε, πλέον, φτάσει στο σημείο «make or break it». Αν δεν αναληφθεί πολύ σύντομα γενναία πρωτοβουλία διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού, θα έχουμε οριστικά περάσει από την άλλη πλευρά του λόφου – η διχοτόμηση θα είναι αναπόφευκτη, όχι απλώς πιθανή. Με τους πρόσθετους κινδύνους που αυτή συνεπάγεται.
Ήδη, στο εσωτερικό της Τουρκοκυπριακής κοινότητας έχουν επικρατήσει οι θιασώτες της διχοτόμησης και της προσάρτησης των κατεχομένων εδαφών μας στην Τουρκία. Οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας βιώνουν πρωτοφανή φτώχεια, ανέχεια αλλά και καταπίεση από τους εδώ πληρεξούσιους της Άγκυρας. Η αδιαλλαξία και κλιμακούμενη επιθετικότητα της Τουρκίας – η οποία δεν αποκρύβει πλέον τις επεκτατικές βλέψεις της στην περιοχή – βρίσκεται σε πλήρη κορύφωση. Η βλέψη της να καταστεί περιφερειακή υπερδύναμη και η μεγαλομανία του απολυταρχικού προέδρου της δεν πιθανολογούν θετικές εξελίξεις.
Την ίδια ώρα και η δική μας πλευρά αντιμετωπίζει τεράστια κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που οδηγούν μεγάλο μέρος συμπατριωτών μας στη
φτωχοποίηση, την περιθωριοποίηση και τον κυνισμό. Παράλληλα, το διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον έχει αλλάξει δραματικά, εξαιτίας της έξω από κάθε πλαίσιο νομιμότητας εισβολής του Ρώσου Προέδρου στην Ουκρανία ο οποίος έφθασε μέχρι του σημείου να απειλεί την ανθρωπότητα με πυρηνικό ολοκαύτωμα. Μετά από δεκάδες χρόνια ειρήνης και ανάπτυξης, το φάσμα ενός γενικευμένου πολέμου πλανάται δυστυχώς και πάλι πάνω από την Ευρώπη. Αν δε συνυπολογίσει κανείς τις τεράστιας σημασίας ευρύτερες ανακατατάξεις, όπως το Brexit, την ενεργειακή αποδυνάμωση της Ευρώπης, την έκρηξη του πληθωρισμού παγκοσμίως, την άνοδο ακραία λαϊκιστικών δυνάμεων σε σειρά ευρωπαϊκών χωρών, και, τέλος, το διαζύγιο του Ρεπουμπλικανικού κόμματος με τη λογική και το δημοκρατικό ήθος, και την πιθανότατα επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, αντιλαμβάνεστε ότι μιλάμε για τυφώνα πρωτοφανούς ισχύος που θα πλήξει, μεταξύ άλλων, και την Κύπρο. Θα τον αντέξουμε; Από το 1974 η χώρα μας είναι ευάλωτη όσο ποτέ άλλοτε. Πώς θα προστατευθεί;
Αγαπητοί φίλοι,
Είμαι βέβαιος ότι όλα αυτά τα γνωρίζετε και εσείς πολύ καλά και δεν αναμένετε να σας τα υποδείξω εγώ. Το κάνω μόνο για να υπογραμμίσω ότι ποιος θα κρατά το τιμόνι της Κυπριακής Δημοκρατίας τον Φεβρουάριο 2023 αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Αν και πάντα οι προεδρικές εκλογές είναι αυτονόητα σημαντικές, οι προσεχείς είναι εξόχως καθοριστικές: όταν πελώρια κύματα χτυπούν από παντού τη χώρα, οι αποφάσεις του καπετάνιου θα κάνουν τη διαφορά. Άκρως σημαντικό, συνεπώς, ο επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας να έχει τις σωστές πολιτικές θέσεις, τις ικανότητες, την πολιτική εμπειρία και διορατικότητα που χρειάζεται για να ανταποκριθεί επιτυχώς στις υποχρεώσεις του.
Υπήρξα εξαρχής ένθερμος υποστηρικτής της ιδέας της στήριξης, από όλες τις πολιτικές δυνάμεις που με αίσθημα ευθύνης αγωνιούν για το παρόν και μέλλον του τόπου και συναισθάνονται τους τεράστιους κινδύνους και προκλήσεις που βρίσκονται απέναντι μας, ενός κοινού ανεξάρτητου υποψήφιου Προέδρου, με στόχο τον σχηματισμό μίας κυβέρνησης ευρείας αποδοχής, αυτής που από την αρχή της προσπάθειας μου αποκάλεσα κυβέρνηση συλλογικής ευθύνης.
Από τη πρώτη στιγμή που κατάθεσα την υποψηφιοτητά μου τον Δεκέμβρη 2021, πάλεψα με όλες μου τις δυνάμεις και σε πολλαπλά επίπεδα για την υλοποίηση αυτής της σωτήριας για τον τόπο και πατρίδα μας ιδέας.
Δυστυχώς η προσπάθεια αυτή δεν έγινε κατορθωτό να καρποφορήσει, και όλοι – ως είναι απολύτως σεβαστό δικαίωμα μας – κάναμε τις επιλογές μας. Σήμερα, ωστόσο, θεωρώ ότι νέα δεδομένα μας υποχρεώνουν να ξανασκεφτούμε ψύχραιμα και να ανα-θεωρήσουμε προς τα πού πορευόμαστε.
Παρά την πιο πάνω αδυναμία μας η συντριπτική πλειοψηφία του λαού μας (οκτώ στους δέκα πολίτες), ανέφεραν πως ακόμα και σήμερα υποστηρίζουν τον σχηματισμό κυβέρνησης ευρείας αποδοχής με μη κομματικό πρόεδρο. Θα μπορέσουμε άραγε να συγχρονιστούμε με την προσδοκία και την ελπίδα του λαού μας;
Αγαπητοί φίλοι,
Έρχομαι στην ουσία.
Όλα καταδεικνύουν ότι ο επικρατέστερος να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές είναι ο κ. Νίκος Χριστοδουλίδης. Πρόκειται για ένα πρόσωπο που, κατά την δική μου εκτίμηση – αλλά και τη δική σας πιστεύω – σε πολιτικό επίπεδο, δεν πληροί κανένα από τα κριτήρια για να ηγηθεί της Κύπρου μας στην κρίσιμη αυτή στιγμή και συγκυρία. Γνωρίζετε με πόση μετριοπάθεια συνήθως εκφράζομαι, αλλά εν προκειμένω, δεν υπερβάλλω στην διαπίστωση μου.
Πέρα από τις αδυναμίες που παρουσίασε κατά την προηγούμενη θητεία του ως Υπουργός Εξωτερικών και τα σημαντικά λάθη που διέπραξε στο χειρισμό του Κυπριακού, θεωρώ ότι ο κ. Χριστοδουλίδης, παρά τις περί αντιθέτου δηλώσεις του, δεν πιστεύει ειλικρινά και δεν κινείται στο πλαίσιο της συλλογικά συμφωνημένης επίσημης γραμμής επίλυσης του Κυπριακού στη βάση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Παρατηρώντας τους χειρισμούς του, διαπιστώνει κανείς ότι παρά τη ρητορική του, δεν πιστεύει βαθιά μέσα του στην ανάγκη ενός έντιμου, αμοιβαία αποδεκτού συμβιβασμού ανάμεσα στις δύο κοινότητες. Δεν χρειάζεται να γίνω πιο αναλυτικός – όλοι παρατηρούμε τις
πολιτικές εξελίξεις και γνωρίζουμε ότι χειρίστηκε το Κυπριακό, αφενός με κλειστούς ορίζοντες, αφετέρου υπό την επιρροή των προσωπικών σχεδιασμών για το μέλλον της πολιτικής του καριέρας.
Επιπρόσθετα, αρνητική και δυσοίωνη εξέλιξη είναι και το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος υποψήφιος στηρίζεται από κόμματα όπως το ΔΗΚΟ και την ΕΔΕΚ αλλά και πρόσωπα όπως την κ. Ε. Θεοχάρους, τον κ. Α. Θεμιστοκλέους, και άλλους, οι οποίοι έχουν αντιφατικές, μη σταθερές αλλά και άκρως επικίνδυνες θέσεις στο Κυπριακό, αλλά και σε άλλα μείζονα θέματα εσωτερικής πολιτικής.
Δεν περνά απαρατήρητο ότι ψηφοφόροι της ακροδεξιάς και στελέχη της σκοτεινής παλαιοδεξιάς έχουν συνταχθεί μαζί του. Μια πιθανή διακυβέρνηση Χριστοδουλίδη, αφενός θα εμπεδώσει περαιτέρω το τέλμα στο οποίο βρίσκεται το Κυπριακό, αφετέρου πιθανώς θα ωθήσει τη χώρα εκτός του ευρωπαϊκού κυρίως ρεύματος (mainstream) σε μια σειρά από θέματα.
Αν η Κύπρος αφήσει τις τύχες της σε όλο αυτό το ιδεολογικό / πολιτικό πολύχρωμο μωσαϊκό, ακραίων, αντιφατικών και καιροσκοπικών – παρασιτικών δυνάμεων που τις ενώνει σήμερα μόνο η προοπτική νομής της εξουσίας, τότε μόνο δεινά περιμένουν τον τόπο μας.
Αγαπητοί φίλοι,
Δεν θεωρώ τον εαυτό μου σοφότερο, ούτε, φυσικά, περισσότερο πατριώτη από κανένα σας, ακόμη και από αυτούς που επικρίνω. Η μακρά εμπειρία μου ωστόσο, μου επιτρέπει να προσεγγίσω πιο μακροσκοπικά τα πράγματα – να δω τα σύννεφα που πυκνώνουν και ν’ ακούσω τη «βοή των πλησιαζόντων γεγονότων», όπως λέει ο Αλεξανδρινός ποιητής. Πιστεύω ακράδαντα ότι όχι μόνο δεν δικαιούμαστε να παραμένουμε απαθείς παρατηρητές σε αυτή την πορεία προς την καταστροφή, αλλά θα είμαστε και υπόλογοι απέναντι στις σημερινές και τις επόμενες γενιές Κυπριων, αν και εφόσον διασωθούν, γιατί δεν κάναμε ότι ήταν δυνατό για να την αποτρέψουμε. Η έκκλησή μου είναι: να μην αφήσουμε κομματικές και προσωπικές στοχεύσεις να υπερισχύσουν του συμφέροντος της Κυπριακής πατρίδας. Για μένα είναι ασυγχώρητο να μην βρούμε, έστω και τώρα, τρόπους να ανακόψουμε αυτή τη διαφαινόμενη πορεία.
Γι΄ αυτό απευθύνομαι για μια ακόμη φορά προς όλους μας, κόμματα και υποψήφιους, που μας ενώνουν κοινές θέσεις αλλά και ανησυχίες για το παρόν και μέλλον του τόπου, να αναλάβουμε με θάρρος την ιστορική μας ευθύνη και να ενώσουμε, έστω και τώρα τις δυνάμεις μας για την αναστήλωση και τη σωτηρία του τόπου μας.
Δεν επιχειρώ να παρέμβω στην αυτονομία του καθενός μας. Πιστεύω όμως ότι αν συμμεριζόμαστε όλοι αυτή την εφιαλτική αγωνία, οφείλουμε να παραμερίσουμε τις κομματικές και προσωπικές μας αποφάσεις, αναζητώντας την κοινή εκείνη υποψηφιότητα ευρύτερης αποδοχής η οποία θα καταστεί υποψηφιότητα νίκης από τον πρώτο κιόλας γύρο των εκλογών. Αυτή είναι κατά την άποψή μου η μόνη ρεαλιστική οδός για να φράξουμε τον δρόμο στη διαφαινόμενη επικράτηση του του αντιομοσπονδιακού μετώπου, του κ. Χριστοδουλίδη και των περί αυτόν στις προεδρικές εκλογές.
Ξέρω ότι αυτό που προτείνω δεν έχει ξαναγίνει – είναι πρωτόγνωρο στην πολιτική μας ζωή. Το καλούν, όμως, οι περιστάσεις που περιέγραψα παραπάνω. Σκεφτείτε τι θετικό παράδειγμα θα δίναμε στην κοινωνία αν παραμερίζαμε για την ώρα όσα μας χωρίζουν και κρατούσαμε όσα μας ενώνουν. Κι αυτά που μας ενώνουν είναι αρκετά για να σχηματισθεί μια συνεκτική κυβέρνηση ευρείας αποδοχής για μια πενταετία. Μια τέτοια κυβέρνηση: θα αναζωογονούσε την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού, θα έθετε τις βάσεις για την ανασυγκρότηση του κράτους, θα διαχειριζόταν την οικονομία όχι με τη νοοτροπία του πρόσκαιρου οφέλους αλλά της μακροχρόνιας πράσινης ανάπτυξης με έμφαση στη συνεκτική οικονομία της γνώσης με δημοσιονομική σύνεση και σταθερότητα, θα έκανε τομές στη Δικαιοσύνη, θα αντιμετώπιζε γενναία τη διαφθορά, κ.ο.κ.
Γνωρίζω καλά ότι οι πολιτικές διαφορές δεν εξαλείφονται, ούτε πρέπει να εξαλειφθούν. Η δύναμη της δημοκρατίας είναι η γόνιμη αντιπαράθεση. Με δεδομένη, όμως, τη συγκυρία που περιέγραψα, οι πολιτικές διαφορές μπορούν να παραμερισθούν προσωρινά και να έρθουν στο προσκήνιο σε μεταγενέστερο χρόνο. Τώρα, προέχει η σωτηρία του τόπου και όλοι συγκλίνουμε στο τι αυτή περιλαμβάνει. Πρέπει να το τολμήσουμε.
Προσωπικά, είμαι πανέτοιμος, στο πλαίσιο αυτό, να αποσύρω τη δική μου υποψηφιότητα και να στηρίξω οποιαδήποτε άλλη υποψηφιότητα προκύψει από μια συλλογική διαβούλευση.
Είναι γεγονός ότι ο χρόνος μας πιέζει αλλά θεωρώ, ότι το διάστημα που απέμεινε μέχρι τις εκλογές του Φεβρουαρίου είναι επαρκές για μία τέτοια κοινή υποψηφιότητα και μία συστράτευση όλων μας γύρω από αυτή.
Αγαπητοί,
Αβέρωφ, Στέφανε, Χαράλαμπε,
Αγαπητοί συνυποψήφιοι,
Ανδρέα, Αχιλλέα, Κωνσταντίνε και Χριστόδουλε.
Σήμερα δεν είναι η ώρα των κομματικών στοχεύσεων και των προσωπικών μας φιλοδοξιών. Αν δεν αντιδράσουμε, αν δεν δώσουμε στον λαό μας την άλλη ενωτική επιλογή, την επομένη των εκλογών θα κλαίμε επί ερειπίων. Ούτε τα κόμματα των οποίων ηγείστε θα είναι αυτά που είναι σήμερα ή φιλοδοξείτε να είναι, ούτε οι προσωπικές πορείες του καθενός μας θα είναι οι ίδιες. Ενδεχόμενη επικράτηση του αντιομοσπονδιακού μετώπου με επικεφαλής τον κ. Ν. Χριστοδουλίδη θα επιφέρει ισχυρότατο σοκ στα δύο μεγάλα κόμματα, με κίνδυνο τον κερματισμό του πολιτικού συστήματος. Το πιο οδυνηρό, όμως, είναι ότι η Κύπρος μας θα υποστεί τις συνέπειες – θα στερηθεί όποιας προοπτικής και ελπίδας.
Πιστεύοντας ακράδαντα στον πατριωτισμό σας, αναμένω και προσδοκώ στη θετική ανταποκρισή σας, σε αυτό το κάλεσμα: να βάλουμε όλοι πλάτες για να αποτρέψουμε όσα φαίνεται να έρχονται αλλά και για να σηκώσουμε την Κύπρο μας εκεί που πραγματικά της αξίζει. Το μπορούμε και το χρωστούμε στον τόπο μας.
Φιλικά και με απεριόριστη εκτίμηση
Μάριος Ηλιάδης
Υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας